De kracht van ‘nog niet’
De 0 staat voor ‘We zijn er nog niet, maar we kunnen er wel steeds dichterbij komen’. De 0 symboliseert daarmee het streven naar beter. De overtuiging hierachter is dat vaardigheden te ontwikkelen zijn (groeimindset), in plaats van aangeboren: je hebt het of je hebt het niet (fixed mindset).
De fixed mindset is gericht op de situatie in het Nu en niet op de toekomst. De fixed mindset stelt de vraag absoluut, bijvoorbeeld: is het kind nu veilig of niet? De groeimindset stelt de vraag: is het voldoende veilig voor dit kind en wat kunnen we doen om het in de nabije toekomst veiliger te krijgen? Een groeimindset kijkt verder dan het symptoom ‘onveiligheid’ en stelt bijvoorbeeld de vraag ‘is het hier liefdevol?’ en ‘wat staat liefdevol opgroeien de weg in dit gezin, is er misschien sprake van trauma bij de ouders? Wat kunnen we daaraan met de kennis van nu doen?’
De tirannie van het Nu
De tirannie van het Nu is een direct gevolg van een fixed mindset. Als we kijken naar de ontwikkeling van het jeugdhulpstelsel valt op dat maatschappelijke problemen altijd nu (of morgen of over een jaar) opgelost moeten zijn. Iedereen weet dat dit in allerlei situaties helemaal niet kan. De klem die dit veroorzaakt leidt tot de schuldvraag, het innemen van posities, het verdedigen van belangen en steevast de roep om ander beleid, betere wetgeving en meer geld. Een vast element hierin is: de ander moet veranderen. Een fixed-mindset gedijt bij druk, oordeel en angst en produceert deze als gevolg. Een groeimindset gedijt daarentegen bij nieuwsgierigheid, leren en vertrouwen en produceert deze als gevolg. In welke setting werk jij liever? De Beweging van 0 kiest voor groei en ontwikkeling en wil daarmee een beweging van hoop en impact zijn. Dit allesbehalve soft.
Leren van fouten is vanzelfsprekend, of niet?
In een groeimindset is leren van fouten vanzelfsprekend. Sterker nog: fouten worden actief opgespoord om ervan te leren. Fouten worden gezien als ongewenste uitkomsten en niet als falen. Bij Rijkswaterstaat, in de chemische industrie, in de vliegtuigindustrie en in de somatische zorg is leren van ongewenste uitkomsten vanzelfsprekend. Vliegtuig-engineers accepteren het niet als er een vliegtuig neerstort waarbij 300 inzittenden omkomen (en de maatschappij ook niet). Daarom starten deze engineers een soms jarenlang onderzoek om systematisch uit te sluiten wat de crash veroorzaakt zou kunnen hebben. Hun belangrijkste vraag is niet “wie heeft hier een fout gemaakt?”, hun belangrijkste vraag is “wat is hier niet goed gegaan en hoe kan dat volgende keer voorkomen worden?”. Bevindingen worden gedeeld en toegepast op soortgelijke vliegtuigen en ingebed in trainingen en simulaties. Hetzelfde gebeurt bij auto-ongelukken. Na elk incident dat eindigt in de vangrail doet Rijkswaterstaat ter plekke een onderzoek.
Waarom doen we dit eigenlijk niet als er 40.000 kinderen uit huis zijn geplaatst?
Vanuit een fixed mindset is de redenatie bij een fout: ‘Dit mag nooit meer gebeuren. Wie heeft dit gedaan, welke consequenties worden hieraan verbonden (straf) en welke consequenties volgen als dit nog een keer gebeurt’ (angst). Vanuit een een groeimindset is de redenatie: ‘Dit soort dingen gebeuren helaas nog steeds, wat is er fout gegaan, hoe kunnen we dit verklaren, hoe kunnen we hiervan leren zodat we het in de toekomst beter doen? En zijn er soortgelijke situaties waarop we dit inzicht ook kunnen toepassen?’
Lees ook:
Volg de Beweging van 0 ook op Linkedin
